Diecezja Toruńska

Życie i działalność Juty przypadają na odległe lata. Urodziła się około 1220 r. w dalekiej Turyngii. Z domu rodzinnego wyniosła ducha pobożności oraz wrażliwości na cierpienie i krzywdę ludzką. Za męża wybrała nieznanego z imienia rycerza von Sangerhausen. Małżeństwo nie trwało jednak długo. W wieku dwudziestu lat Juta owdowiała. Jej mąż zmarł podczas pielgrzymki do Jerozolimy. Po usamodzielnieniu dzieci rozdała majątek ubogim i o przysłowiowym żebraczym chlebie odwiedzała sanktuaria i posługiwała chorym.

Z Turyngii do Chełmży
W tym czasie splot pewnych zdarzeń kieruje Jutę do Chełmży. Znany w Turyngii kaznodzieja dominikański Heidenryk zostaje mianowany biskupem nowej diecezji chełmińskiej. Biskup prosił Jutę, by przybyła do Chełmży celem umacniania wiary. Nastąpiło to w 1256 r. Biskup otoczył Jutę opieką i zgodnie z jej pragnieniem prowadzenia życia pustelniczego wskazał jej mieszkanie, opuszczoną chatę rybacką nad Jeziorem Głuchowskim w Bielczynach. W godzinach porannych Juta chodziła do Chełmży, by uczestniczyć we Mszy św., a następnie udawała się do szpitala dla trędowatych, który znajdował się przy północnej bramie miasta. Tam udzielała pomocy chorym, opatrywała rany. Swoje kroki kierowała też do ubogich i opuszczonych, wypraszając dla nich kawałek chleba. Szybko zyskała sobie przydomek „siostra ubogich”. Zmarła w wigilię Wniebowstąpienia Pańskiego 12 maja 1260 r. Biskup Heidenryk pochował Jutę w budującej się jeszcze katedrze, w miejscu gdzie dziś znajduje się okazała kaplica jej poświęcona. W czasie potopu szwedzkiego, w obawie przed profanacją, jej doczesne szczątki decyzją kapituły zostały ukryte w podziemiach świątyni. Późniejsze wielokrotne poszukiwania relikwii nie dały żadnych rezultatów.

Dzieje kultu
Po jej śmierci nastąpiło wiele cudownych wydarzeń i duchowieństwo chełmińskie, zebrawszy pod przysięgą zeznania o nich, wyprosiło w Rzymie ok. 1275 r. ogłoszenie Juty Błogosławioną. Jej kult szerzył się nie tylko w kraju, ale także poza jego granicami. Do jej grobu przybywały liczne pielgrzymki. Król Zygmunt III Waza w roku 1621 przed wyprawą przeciwko Turkom pielgrzymował, by oddać jej w opiekę siebie i Królestwo. Po raz drugi przybył do grobu Juty sześć lat później wraz ze swym synem Władysławem IV, późniejszym królem Polski. Przed i po odsieczy wiedeńskiej do chełmżyńskiej katedry pielgrzymował ze swoim wojskiem król Jan III Sobieski. Biskup Jan Lipski dekretem z 15 kwietnia 1637 r. zatwierdził kult Juty, polecił wybudować kaplicę ku jej czci na miejscu dawnej pustelni, a zarazem ustanowił ją jedną z patronek Prus Królewskich. Powtórne ożywienie kultu nastąpiło za bp. Andrzeja Załuskiego (biskup chełmiński w latach 1739-46), który w kościele katedralnym ufundował marmurowy ołtarz ku jej czci.

Ks. inf. Józef Szydzik, zasłużony proboszcz chełmżyński i fordoński, wybudował w 1937 r. w Bielczynach kaplicę pw. Bł. Juty. W 1982 r. ks. inf. Alfons Groszkowski, długoletni proboszcz Chełmży i wielki czciciel błogosławionej, postanowił dobudować obiekt sakralny o powierzchni ponad 200 metrów kwadratowych. Centralne miejsce zajmują elementy z kaplicy z 1937 r. Nad wejściem znajduje się napis: „Bł. Juto, błogosław ziemi chełmińskiej”. Nad mensą ołtarzową, w niewielkiej niszy, znajduje się płaskorzeźba – popiersie bł. Juty. Ściany wnętrza są pokryte płaskorzeźbami artysty rzeźbiarza Wojciecha Zelka. Po prawej stronie znajdują się dwa obrazy wykute w sztucznym kamieniu. Jeden z nich przedstawia scenę, jak Juta otacza opieką chorych i kalekich, drugi, gdy rozdaje swoje mienie potrzebującym. Pierwszy obraz po lewej stronie uwiecznia chwilę, gdy Pan Jezus pozwala jej dotknąć ustami ranę swojego boku, a drugi przywołuje legendę o jej kroczeniu po wodzie jeziora, by w ten sposób mogła sobie skrócić drogę do Chełmży. Dnia 20 maja 1984 r. biskup chełmiński Marian Przykucki poświęcił powiększoną kaplicę i jednocześnie ustanowił odpust bł. Juty. W latach późniejszych kaplica otrzymała godną obudowę, witraże przedstawiające sceny z życia Juty oraz dzwonnicę. Od strony jeziora powstał również zespół figuralny. Centralną postacią jest bł. Juta wracająca przez jezioro do pustelni.

Ks. inf. Groszkowski jest także autorem książeczki „Śladami Bł. Juty”. Znajdują się w niej modlitwy do błogosławionej i pieśni na jej cześć, do których teksty napisali M. Nałęcz-Korzeniowska i ks. inf. Groszkowski, a melodie skomponowali profesor muzyki kościelnej Stefan Dorawa i jego syn Alfons, organista chełmżyńskiej konkatedry. Pierwsza zwrotka utworu „Juto Chrystusa” brzmi:
„Juto, Chrystusa Oblubienico,/Przyjm serc znękanych błagalny zew./Chorym ubogim Tyś miłościwa,/Módl się za nami, oddal Boży gniew”.
Dużą uwagę do rozwoju kultu błogosławionej przywiązuje również obecny proboszcz ks. kan. Krzysztof Badowski.
                                                            
Kult błogosławionej Juty

• ufundowanie przez bp. Andrzeja Załuskiego ołtarza Błogosławionej
• wybudowanie kaplicy w Bielczynach i ustanowienie jej odpustu
• Msze św. w Bielczynach: 1. czwartek miesiąca w okresie letnim o godz. 17., w okresie zimowym o godz. 16.
• Liturgia niedzieli o godz. 10.30
• nadanie imienia Błogosławionej przykatedralnej ulicy w Chełmży, Grudziądzkiemu Centrum „Caritas” oraz Gimnazjum w Głuchowie

Odpust

• Msza św. w 2 niedzielę maja o godz. 14.

Wojciech Wichnowski