Diecezja Toruńska

W Wąbrzeźnie już za pierwszych Piastów istniała osada grodowa. Na pocz. XIV w. upodobali sobie to miejsce położone w centrum diecezji biskupi chełmińscy, stawiając w  XIV w. zamek (zniszczony podczas wojen szwedzkich w XVII w.) Prawdopodobnie od przyjęcia chrztu przez mieszkańców stała tu świątynia, spalona podczas najazdu Prusów. W 1330 r. w czasie wojny króla Łokietka z Krzyżakami spłonęła drewniana kolegiata pw. Św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza ufudowana w 1251 r. przez bp. Heidenryka. W jej miejsce bp Otton (zm. w 1349 r.) zbudował kościół murowany, który przetrwał do pożaru miasta w 1700 r. Kolejna świątynia powstała dzięki staraniom bp. Teodora Potockiego (zm. w 1712 r.). Fragmenty poprzedniczki zachowały się m. in. w prezbiterium i w dolnych partiach wieży podwyższonej na pocz. XX w. przez ks. proboszcza Ksawerego Połomskiego, który poszerzył kościół o dwie nawy. Najcenniejszym skarbem zabytkowej świątyni jest cudowny obraz Niepokalanej Maryi.

Z dziejów sanktuarium
Kult Matki Bożej, za sprawą cysterskich i dominikańskich krzewicieli wiary szeroko rozwinięty na ziemi chełmińskiej szczególną formę przybrał w Wąbrzeźnie. W świątyni znajduje się, gotycka figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z ok. 1500 r. pochodząca z kaplicy zamku biskupiego. Żarliwe nabożeństwo do Maryi wyniósł z rodzinnego miasta sługa Boży Bernard, benedyktyn żyjący w 2. poł. XVI w. W 1593 r. powstało tu maryjne Bractwo Literackie, którego zadania przejęło w 1667 r. Bractwo Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny zatwierdzone w 1684 r. przez papieża Innocentego XI. 3 czerwca następnego roku, ze względu na ożywioną działalność bractwa do wąbrzeskiej fary został przeniesiony z pobliskiego Kowalewa feretron z wizerunkiem Niepokalanej nazywanym dziś Wąbrzeską Panią. Następnego dnia, według tradycji, miały się cudownie odrodzić łany zboża stratowane skutkiem przejścia rzeszy uczestników procesji. Wkrótce wizerunek nawiedził biskup chełmiński Kazimierz Opaliński, który Niepokalaną Maryję  Pannę obrał za patronkę własną i diecezji oraz zapisał się do Jej bractwa. Rychło w dokumentach parafialnych zaczęły się pojawiać zapiski o cudownych uzdrowieniach i łaskach uzyskanych za sprawą wstawiennictwa wymodlonego przed obrazem Niepokalanej. Kult Wąbrzeskiej Królowej przetrwał przez stulecia mimo pruskiego zaboru, wojen, okupacji, komunizmu. Wielka w tym zasługa proboszczów, wśród nich ks. Ksawerego Połomskiego, duszpasterza  parafii przez 56 lat, który przeprowadził parafię przez czas kulturkampfu, przedwojennego duszpasterza ks. Jana Zakrysia, a po II wojnie światowej ks. kan. Józefa Kowalskiego i ks. kan. Alojzego Wernera Krefta. Ten ostatni zlecił w 1971 r. renowację wąbrzeskiego obrazu. Po zdjęciu rokokowej srebrnej szaty i usunięciu warstwy malarskiej okazało się, że Maryja została przedstawiona w stanie brzemiennym. „Gdy po około dwudziestu latach, od tego faktu przybyłem do Wąbrzeźna w charakterze proboszcza, nie miałem wątpliwości, że muszę uczynić wszystko, by cześć dla Wąbrzeskiej Pani mogła zajaśnieć nowym blaskiem” – wspomina ks. kan. Jan Kalinowski,  obecny kustosz sanktuarium. Ks. Jan uznał nowe odczytanie przesłania wizerunku Bożej Rodzicielki za wymowny znak naszych czasów i nowe wyzwanie: „Postanowiliśmy powołać ośrodek – wspomina w jednym z wywiadów – z  którego będzie emanowała nauka o świętości życia ludzkiego” („Nasza Arka” nr 12/2010).

W 1993 r. biskup toruński Andrzej Suski wznowił działalność Bractwa Niepokalanego Poczęcia NMP, którego nowym zadaniem stała się troska o każde poczęte życie ludzkie i wzorem swego poprzednika sprzed 300 lat, bp. Opalińskiego, wstąpił w jego szeregi. W roku następnym powstał w parafii Ośrodek Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego, a podczas I Kongresu Rodzin Diecezji Toruńskiej pasterz nowo powstałej diecezji powierzył rodziny Matce Bożej Wąbrzeskiej. 14 sierpnia 2002 r. bp. Andrzej Suski wraz z bp. Józefem Szamockim nałożył na Jej wizerunek koronę poświęconą 15 maja przez Jana Pawła II (obecnie sanktuarium cieszy się posiadaniem relikwii świętego Papieża). W 2004 r. wąbrzeskie sanktuarium zostało afiliowane do rzymskiej Bazyliki Matki Bożej Większej.
Ks. kan. Kalinowski zaprasza pielgrzymów do wąbrzeskiego sanktuarium: „Jest tu duchowa przestrzeń dla każdego, ale szczególnie uprzywilejowane mogą czuć się niewiasty, które pragną, by ich miłość znalazła spełnienie w udanym związku małżeńskim i rodzinie, które wraz z małżonkami modlą się o dar potomstwa, wreszcie kobiety brzemienne, które oczekują szczęśliwego rozwiązania. Niech nie czują się pominięte, lecz serdecznie zaproszone i te kobiety, które w sercu noszą ranę grzechu aborcji; dla nich to miejsce może stać się początkiem nawrócenia i powrotu na drogę do świętości”.

Cudowny obraz
Obraz nieznanego pędzla umieszczony w barokowym ołtarzu głównym przedstawia Maryję w aureoli z 12. gwiazd, z lilią w prawej dłoni. Matka Boża stoi na globie ziemskim, depcząc głowę oplatającego go węża – symbol szatana, sprawcy grzechu pierworodnego. Lilia znamionuje Niepokalane Poczęcie, a wieniec z 12. gwiazd zapowiada jego zwycięstwo. Brzemienna niewiasta otoczona złocistą poświatą wyłania się ze skłębionych burych obłoków ku jasności. Stoi na granicy starotestamentowej epoki grzechu pierworodnego i nowotestamentowej ery Dobrej Nowiny, jaką wkrótce zacznie głosić Syn Boży Zbawiciel, którego nosi w swoim łonie. Takie przedstawienie Maryi zakorzenione w Piśmie Świętym niesie przesłanie o Jej ważnej roli w dziele Odkupienia

Kult Matki Brzemiennej

• Pielgrzymki parafialne i środowiskowe
• Indywidualne pielgrzymki błagalne i dziękczynne rodziców
• Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy – środa przed Mszą św. o godz. 18.30.      Prośby i podziękowania można składać pod adresem: Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej, 87-200 Wąbrzeźno, ul. Górna 13, tel. 56-688-14-76, sanktuariumwabrzezno@gmail.com,  http://www.sanktuarium-wabrzezno.pl
• Różaniec prowadzony przez Bractwo Niepokalanego Poczęcia NMP – środa, czwartek przed wieczorną Mszą św.
• Misje ewangelizacyjne ukierunkowane na ochronę świętości i godności życia
• Utworzenie Ośrodka Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego
• Dni Życia – m. in. adoracja Najświętszego Sakramentu w intencji obrony życia poczętego, składanie Przyrzeczeń Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego
• Procesja eucharystyczna z Różańcem w intencji rodzin – podczas odpustu Wniebowzięcia NMP

Odpusty

• Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza – 28 października, Msza św. o godz. 18.30
• Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – 14 sierpnia, Msza św. o godz. 17.00; 15 sierpnia, Msza św. o godz. 12.00
• Święto tytularne Matki Bożej Większej w Rzymie – 5 sierpnia
• Odpust bracki – VI Niedziela Wielkanocy, Msza św. godz. 10.

Wojciech Wielgoszewski